Rolnictwo zmienia się szybciej niż kiedykolwiek. Coraz więcej gospodarstw decyduje się na przejście na technologie, które pozwalają nie tylko obniżyć koszty produkcji, ale także chronić środowisko i zwiększyć efektywność pracy. Jednym z kluczowych kierunków tej zmiany jest uprawa bezorkowa. To podejście rezygnuje z tradycyjnego odwracania gleby pługiem i opiera się na delikatniejszym, bardziej przemyślanym przygotowaniu podłoża pod uprawy. W artykule przyglądamy się, jak działa ta metoda i jakie maszyny rolnicze najlepiej sprawdzają się przy jej wdrażaniu.
- Dlaczego coraz więcej rolników rezygnuje z orki?
- Płytka uprawa – fundament uprawy bezorkowej
- Głębokie spulchnianie – kiedy trzeba sięgnąć głębiej
- Siew bezpośredni jako element rolnictwa regeneratywnego
- Kluczowe wskazówki przy wdrażaniu uprawy bezorkowej
- Agregat PORTO niezawodny partner w bezorkowej uprawie
Dlaczego coraz więcej rolników rezygnuje z orki?
Klasyczna orka przez wiele lat dominowała w rolnictwie jako podstawowy sposób przygotowania gleby pod siew. Jednak dzisiejsza wiedza o glebie pokazuje, że częste odwracanie warstw gleby zakłóca jej naturalną strukturę, niszczy sieć mikroskopijnych organizmów oraz przyspiesza proces przesuszania wierzchniej warstwy. W efekcie dochodzi do degradacji gleby, co obniża jej zdolność do zatrzymywania wody i składników odżywczych.
Z kolei uprawa bezorkowa pozwala zachować równowagę biologiczną w glebie. Resztki pożniwne pozostawione na powierzchni działają jak naturalna ściółka, a mianowicie chronią przed utratą wilgoci, ograniczają rozwój chwastów i poprawiają aktywność mikroorganizmów glebowych. Mniejsze zagęszczenie gleby, ograniczona liczba przejazdów i niższe zużycie paliwa sprawiają, że system ten zyskuje coraz większe uznanie zarówno wśród małych gospodarstw, jak i dużych przedsiębiorstw rolnych.
Płytka uprawa – fundament uprawy bezorkowej
Pierwszym etapem przejścia na system bezorkowy jest zazwyczaj uprawa na niewielką głębokość, zwykle w zakresie 5-10 cm. Celem nie jest tu przewrócenie gleby, lecz jej delikatne wzruszenie, które:
- ogranicza rozwój chwastów,
- miesza resztki roślinne z wierzchnią warstwą gleby,
- poprawia napowietrzenie i aktywność biologiczną.
Do tego rodzaju prac świetnie sprawdzają się brony talerzowe, lekkie agregaty ścierniskowe lub płytkie grubery, które rozdrabniają resztki pożniwne i wyrównują powierzchnię pola. Kluczowe jest równomierne przetworzenie gleby na całej szerokości roboczej maszyny tylko wtedy rośliny wschodzą równomiernie i nie konkurują z chwastami.
Głębokie spulchnianie – kiedy trzeba sięgnąć głębiej
Nie każda gleba nadaje się od razu do systemu bezorkowego. Na polach, które przez wiele lat były uprawiane metodą tradycyjną, bardzo często tworzy się podeszwa płużna. Twarda, nieprzepuszczalna warstwa na głębokości 20-30 cm, która ogranicza rozwój korzeni i zatrzymuje wodę opadową w górnej warstwie.
W takich przypadkach warto zastosować głębokie spulchnianie, czyli zabieg, który nie odwraca gleby, ale rozrywa jej dolne warstwy, poprawiając napowietrzenie i przepuszczalność. Do tego zadania idealnie nadają się głębosze z zabezpieczeniami hydraulicznymi, które chronią zęby przed uszkodzeniem w kamienistej glebie, oraz cięższe agregaty uprawowe z możliwością pracy na głębokości nawet 35 cm. Zabieg ten wykonuje się zazwyczaj raz na kilka lat i pozwala przywrócić naturalne procesy biologiczne w glebie, bez konieczności pełnej orki.
Siew bezpośredni – zaawansowana forma uprawy bezorkowej
Siew bezpośredni to zaawansowana forma uprawy bezorkowej, w której nasiona są umieszczane bezpośrednio w nieprzetworzonej glebie, bez wcześniejszego spulchniania czy wzruszania powierzchni. To rozwiązanie szczególnie dobrze sprawdza się w gospodarstwach, które stosują uprawę konserwującą lub rolnictwo regeneratywne, a także w warunkach klimatycznych, gdzie ochrona wilgoci jest kluczowa.
Aby ten proces był skuteczny, gleba musi być odpowiednio przygotowana. Jej struktura nie może być zbyt zbita, a resztki pożniwne powinny być równomiernie rozłożone. Właściwy sprzęt do siewu bezpośredniego to siewniki z redlicami talerzowymi, systemem docisku oraz możliwością precyzyjnego dozowania nawozów startowych. Coraz częściej rolnicy sięgają także po siewniki z elektroniczną kontrolą wysiewu, co pozwala im uzyskać równomierne wschody nawet w trudnych warunkach glebowych.
Kluczowe wskazówki przy wdrażaniu uprawy bezorkowej
Przejście na system bezorkowy wymaga zmiany myślenia o gospodarowaniu glebą. Sukces zależy nie tylko od maszyn, ale również od praktyki. Aby skutecznie wdrożyć tę metodę, warto:
- prowadzić regularne badania gleby, by ocenić jej strukturę, zawartość próchnicy i poziom zagęszczenia,
- dostosowywać głębokość pracy maszyn do aktualnych warunków (niektóre lata mogą wymagać głębszego spulchnienia, inne tylko płytkiego wzruszenia),
- dbać o równomierne rozprowadzenie resztek pożniwnych,
- wybierać ogumienie o dużej powierzchni styku z podłożem, które minimalizuje ugniatanie gleby.
Warto też pamiętać, że system bezorkowy przynosi najlepsze efekty w dłuższej perspektywie, szczególnie jeśli stosuje się płodozmian i okrywowe rośliny poplonowe.
Agregat PORTO niezawodny partner w bezorkowej uprawie
W naszej ofercie znajdziesz agregat bezorkowy PORTO, który zaprojektowaliśmy z myślą o rolnikach poszukujących uniwersalnego i wytrzymałego narzędzia. Maszyna łączy możliwość płytkiej i głębokiej uprawy w jednym przejeździe. Wyposażyliśmy ją w 10 zębów Delta Flex z niezawodnym zabezpieczeniem hydraulicznym NON STOP, co pozwala na pracę nawet w trudnych warunkach glebowych. W efekcie można dostosować ją do zmiennych warunków bez konieczności przerywania pracy.
Rząd talerzy zagarniających dba o dobre wymieszanie resztek z glebą, a wał rurowy stabilizuje pracę całego zestawu, przygotowując podłoże do siewu. Istnieje też możliwość wyboru innego rodzaju wału, co czyni ten model jeszcze bardziej wszechstronnym. PORTO doskonale sprawdza się zarówno przy uprawie ścierniska, jak i w zaawansowanych technologiach rolniczych.
